وقتش رسیده با GPT-5 مثل یک حرفه‌ای صحبت کنید: 

احتمالاً شما هم مثل ما از ورود GPT-5 هیجان‌زده‌اید! این مدل جدید فقط یک آپدیت ساده نیست؛ یک گام بزرگ رو به جلو در دنیای هوش مصنوعی است که کارهایی در زمینه اجرای وظایف هوشمند، کدنویسی و فرمان‌پذیری انجام می‌دهد که تا دیروز شبیه به داستان‌های علمی-تخیلی بود. اگرچه GPT-5 طوری طراحی شده که از همان ابتدا عملکرد فوق‌العاده‌ای داشته باشد ، اما اگر می‌خواهید واقعاً جادویش را ببینید، باید یاد بگیرید که چطور با آن حرف بزنید.

این مقاله یک راهنمای خودمانی است که بر اساس تجربیات تیم OpenAI نوشته شده تا به شما نشان دهد چطور با چند تکنیک هوشمندانه، از تمام توانایی‌های این مدل شگفت‌انگیز استفاده کنید.

چطور به ایجنت هوشمندتان فرمان دهید؟ کنترل «اشتیاق» در GPT-5

فکر کنید یک دستیار فوق‌العاده باهوش دارید. گاهی اوقات دوست دارید خودش کارها را پیش ببرد و گاهی هم می‌خواهید قدم‌به‌قدم منتظر دستور شما بماند. GPT-5 دقیقاً همین‌طور است. این مدل برای توسعه‌دهندگان ساخته شده و می‌تواند هم در تصمیم‌گیری‌های بزرگ و مستقل و هم در اجرای وظایف کوچک و مشخص، عالی عمل کند. کلید کار، تنظیم «اشتیاق ایجنتیک» (Agentic Eagerness) آن است.

چطور کمی ترمز GPT-5 را بکشیم؟

GPT-5 به‌طور طبیعی دوست دارد برای دادن بهترین جواب، حسابی تحقیق کند. اما گاهی وقت طلاست و شما یک جواب سریع می‌خواهید. برای این کار:

• reasoning_effort را کم کنید: این پارامتر API را روی medium یا low بگذارید. این کار مثل این است که به دستیارتان بگویید: "زیاد عمیق نشو، فقط سریع یک جواب خوب پیدا کن."

برای مدل، قانون بگذارید: در پرامپت خود، خیلی واضح بگویید که چقدر اجازه دارد جستجو کند. حتی می‌توانید برایش بودجه تعریف کنید:

<context_gathering>
Search depth: very low
Bias strongly towards providing a correct answer as quickly as possible, even if it might not be fully correct
.Usually, this means an absolute maximum of 2 tool calls
.If you think that you need more time to investigate, update the user with your progress
</context_gathering>

• به او اجازه اشتباه بدهید: یک جمله ساده مثل «حتی اگر جوابت صددرصد درست نباشه» می‌تواند معجزه کند و مدل را از وسواس برای پیدا کردن بهترین جواب نجات دهد.

چطور به GPT-5 استقلال بیشتری بدهیم؟

گاهی هم دوست دارید مدل خودش آستین‌ها را بالا بزند و کار را تا آخر پیش ببرد بدون اینکه مدام از شما سوال بپرسد. در این مواقع:

• reasoning_effort را زیاد کنید: این کار به مدل انگیزه می‌دهد تا برای حل کامل مسئله، بیشتر تلاش کند.

پرامپت‌های انگیزشی بنویسید: با جملاتی مثل نمونه زیر، به مدل بفهمانید که از او انتظار دارید مستقل باشد:

<persistence>
You are an agent please keep going until the user's query is completely resolved.
Only terminate your turn when you are sure that the problem is solved.
Never stop or hand back to the user when you encounter uncertainty research instead.
Do not ask the human to confirm or clarify assumptions, as you can always adjust later.
</persistence>

• خط قرمزها را مشخص کنید: خیلی شفاف بگویید چه زمانی باید متوقف شود. مثلاً در یک فروشگاه آنلاین، ابزار «پرداخت» باید قبل از هر کاری از کاربر اجازه بگیرد، اما ابزار «جستجو» می‌تواند کاملاً خودکار عمل کند.

Responses API: حافظه کوتاه‌مدت دستیار شما

تصور کنید مجبور نیستید هر چند دقیقه یک‌بار به دستیارتان یادآوری کنید که داشتید درباره چه چیزی صحبت می‌کردید. Responses API دقیقاً همین کار را برای GPT-5 انجام می‌دهد. این API به مدل اجازه می‌دهد استدلال‌هایش را بین مکالمات به خاطر بسپارد. فقط کافیست

previous_response_id را ارسال کنید تا مدل بداند از کجا باید ادامه دهد. این قابلیت نه تنها هزینه‌ها را کم می‌کند، بلکه سرعت و عملکرد را هم به شکل چشمگیری بهتر می‌کند. در یک تست، امتیاز عملکرد فقط با این تغییر کوچک از ۷۳.۹٪ به ۷۸.۲٪ رسیده است!

جادوی کدنویسی با GPT-5: از ایده تا اجرای بی‌نقص

GPT-5 در کدنویسی یک هم‌تیمی فوق‌العاده است. چه بخواهید یک باگ را در یک پروژه بزرگ پیدا کنید، چه یک اپلیکیشن کامل را از صفر بسازید، این مدل شما را تنها نمی‌گذارد.

ساخت فرانت‌اند زیبا و کاربردی

این مدل فقط کد نمی‌زند، بلکه سلیقه خوبی هم در طراحی دارد. اگر می‌خواهید بهترین نتیجه را بگیرید، این ابزارها دوستان صمیمی GPT-5 هستند:

• فریم‌ورک‌ها: Next.js (TypeScript), React, HTML
• استایل‌دهی و UI: Tailwind CSS, shadcn/ui, Radix Themes
• آیکون‌ها: Material Symbols, Heroicons, Lucide
• انیمیشن: Motion
• فونت‌ها: San Serif, Inter, Geist, و چند فونت محبوب دیگر.

کاری کنید کد مدل، شبیه کد شما باشد

وقتی GPT-5 به پروژه شما کد اضافه می‌کند، دوست دارید آن کد طوری به نظر برسد که انگار یکی از اعضای تیم خودتان آن را نوشته. با اینکه مدل خودش فایل‌هایی مثل package.json را چک می‌کند ، شما می‌توانید با دادن یک راهنمای کوچک، کار را برایش خیلی راحت‌تر کنید:

نگاهی به پشت صحنه: تجربه تیم Cursor

تیم ویرایشگر کد Cursor از اولین کسانی بودند که با GPT-5 کار کردند و چند نکته جالب یاد گرفتند.

• پیدا کردن تعادل: آن‌ها دیدند که مدل در پیام‌های متنی خیلی پرحرف است، اما کدهایش زیادی خلاصه‌اند. راه‌حلشان هوشمندانه بود: 

پارامتر verbosity را روی low گذاشتند تا پیام‌ها کوتاه شوند و در پرامپت از مدل خواستند کدهای خوانا و با توضیحات بنویسد.

• وسواس کمتر، کارایی بیشتر: آن‌ها متوجه شدند پرامپت‌هایی که مدل‌های قبلی را به تحقیق بیشتر تشویق می‌کرد، روی GPT-5 نتیجه عکس می‌داد. GPT-5 خودش کنجکاو است و این دستورها باعث می‌شد بیش از حد از ابزارها استفاده کند. با ملایم کردن لحن پرامپت، مدل یاد گرفت که بهتر تصمیم بگیرد چه زمانی از دانش خودش استفاده کند و چه زمانی ابزارها را فراخوانی کند.

چطور دستورات شفاف بدهیم؟

فرمان‌پذیری بالای GPT-5 یک موهبت است، اما اگر دستورات شما واضح نباشد، می‌تواند دردسرساز شود.

از گیج کردن دستیارتان بپرهیزید!

برخلاف مدل‌های دیگر که شاید یک دستور متناقض را نادیده بگیرند، GPT-5 سعی می‌کند آن را حل کند و این یعنی هدر رفتن انرژی و زمان. مثلاً اگر در یک پرامپت به مدل بگویید "همیشه پروفایل بیمار را چک کن" و در جای دیگر بگویید "در موارد اورژانسی فوراً به او بگو با اورژانس تماس بگیرد"، مدل گیج می‌شود. راه‌حل ساده است: یک استثنا تعریف کنید. "در موارد اورژانسی، نیازی به چک کردن پروفایل نیست."

minimal reasoning: سریع و هوشمند

این قابلیت جدید برای وقت‌هایی است که به یک جواب سریع اما همچنان هوشمندانه نیاز دارید. این بهترین گزینه برای کارهای حساس به زمان است. برای گرفتن بهترین نتیجه:

1. از مدل بخواهید در اول جوابش، خیلی کوتاه بگوید چطور به این نتیجه رسیده.
2. از او بخواهید قبل از استفاده از ابزارها، یک توضیح کوتاه بدهد.
3. دستورالعمل‌هایتان را تا جای ممکن شفاف کنید.
4. از مدل بخواهید قبل از شروع، یک نقشه راه کوچک برای خودش طراحی کند.

یک ترفند جالب: از GPT-5 بخواهید پرامپت‌هایتان را بهتر کند!

شاید جالب‌ترین کشف کاربران اولیه این بود: می‌توانید از خود GPT-5 برای بهتر کردن پرامپت‌هایتان کمک بگیرید! یک پرامپت که خوب کار نمی‌کند را به او بدهید و بپرسید: "چطور این را بهتر کنم تا به نتیجه دلخواهم برسم؟"

نتیجه گیری: 

کار با GPT-5 بیشتر از اینکه یک علم باشد، یک هنر است. هنری که با آزمایش و تکرار به دست می‌آید. حالا شما اصول اولیه را می‌دانید: دستورات شفاف بدهید، از ابزارهای جدید مثل Responses API استفاده کنید، به مدل برای کدنویسی زمینه بدهید و از خودش برای بهتر شدن کمک بگیرید. حالا نوبت شماست که دست به کار شوید و ببینید این دستیار شگفت‌انگیز چه کارهایی می‌تواند برایتان انجام دهد.